Proza na egzaminie

Prawda i fikcja w tekście TEST

Prawda i fikcja w tekście TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Które z książek zalicza się do literatury faktu? a) Quo vadis b) Krzyżacy c) Kamienie na szaniec d) Potop Odp.  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Uporządkuj postacie: a) Historyczne:                                                          b) Fikcyjne: ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. Jacek Soplica, Napoleon, ksiądz Kordecki, Rudy, Telimena, Zagłoba, Władysław Jagiełło, Maćko z Bogdańca, Zawisza Czarny, Danusia Jurandówna. 3. Fikcja literacka jest cechą:

Wyrazy neutralne i nacechowane uczuciowo TEST

Wyrazy neutralne i nacechowane uczuciowo TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   1. Zamień w zdaniu wyrazy nacechowane ujemnie na wyrazy neutralne: a) Moja stara skapowała, że zwiałem…………………………………………………………………………………. b) Ale urósł ci bebech!  ……………………………………………………………………………………………………… c) Odbębniłeś lekcje?  ……………………………………………………………………………………………………….. d) Gdzie leziesz w tych buciorach? …………………………………………………………………………………….. 2. Popraw błąd w klasyfikacji wyrazów: a) paragraf – tech. b) transformator – daw. c) preludium – żart. d) inflacja – ang. Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Co razi w poniższym zdaniu? Literacki dorobek

Czas w tekście TEST

Czas w tekście TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   1. Czym różni się cytat od parafrazy? a) Niczym się nie różnią. b) Cytat musi być przywołany dokładnie, parafraza przekształca przywoływany tekst. c) Cytat naśladuje, parafraza nie musi naśladować utworu. d) Cytat musi mieć cudzysłów, parafraza musi ośmieszać. Odp. …………………………………………………………………………………………………………………… 2. Gdy po śmierci w niebiosów przybyłam pustkowie, Bóg długo patrzył na mnie i głaskał po głowie. Zbliż się do

Funkcje tekstu TEST

Funkcje tekstu TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   – Wujek Beno zaraz wam wszystko wytłumaczy. Tylko być grzeczni. Wujek Beno pozjadał wszystkie rozumy i Labirynt dla niego to pestka. – Według mnie mechanizm “rozpoznawania” mógłby być całkiem prosty. Próżnia nigdy nie jest doskonała, a zatem pod kopułkami wałęsają się charakterystyczne pary czy atomy znaczone – w śladowych ilościach, oczywiście – które w momencie ładowania towaru osiadają na skafandrze… – Yonyer urwał, badając, jakie

Poezja i proza, czyli o prozie poetyckiej i o prozaicznych wierszach TEST

Test 1. Oto trzy teksty. Który z nich jest prozą poetycką? A. O arystokracji myślę, że jeśli istotnie racje jej bytu stanowią historyczne zasługi przodków, to większość tych zasług jest u nas tego rodzaju, że spadkobiercy ich powinni włożyć włosiennice i posypać sobie głowy popiołem. Henryk Sienkiewicz Bez dogmatu B. Narcyz zatrzymał się nad rzeką czasu. Złowróżbna, pełna ułudy rzeka, gdzie mijają i upływają lata. Zwykłe brzegi jak prymitywna rama oprawiające wodę podobną ślepej szybie,

Wyrazy niezwykłe TEST

Test 1. Przeczytaj fragment Wesela i wskaż, a) kto posługuje się gwarą b) kto używa języka literackiego Zosia: Drużba tańczy, proszę ze mną. Kasper: Panienka obcasem wpada. Zosia: A w kółeczko… Kasper: Dookoła. Panienka se ta wesoła. Ano Kaśka będzie rada, jak przestoi. Odp. a) Zosia ……………………………………………….. b) Kasper …………………………………………….. 2. Na czym polega stylizacja w następującym tekście: Od orawskiej strony dujom zimne wiatry, Śnieżek polatuje, osedziały Tatry! Kayimiery Przerwa-Tetmajer a) na użyciu

Bohater utworu literackiego TEST

Bohater utworu literackiego TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   1. Wskaż prawdziwe odpowiedzi. a. Postać pasywna decyduje o rozwoju akcji. b. Alina i Balladyna zostały scharakteryzowane za pomocą kontrastu. c. Postać literacka może być zarazem narratorem. d. Postać tytułowa musi być główną postacią w utworze. e. W Panu Tadeuszu mamy do czynienia z bohaterem zbiorowym. Odp. ……………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Przeczytaj tekst Biegłem cały czas aż do głównej bramy, tam przystanąłem na chwilę, aby odsapnąć.

Konstrukcja tekstu prozatorskiego TEST

Konstrukcja tekstu prozatorskiego TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   1. W powieści Quo vadis wątek Winicjusza i Ligii jest: A. wątkiem pobocznym B. wątkiem podrzędnym wobec wątków głównych C wątkiem głównym D. żadna z tych możliwości Odp. ………………………………………………………………………………………………………………… 2 . Uszereguj wyrazy według znaczeń – od najbardziej ogólnego do najbardziej szczegółowego: wątek, fabuła, akcja, zdarzenie. l. …………………………………………… 2. …………………………………………… 3. …………………………………………… 4. …………………………………………… 3. Określ elementy świata przedstawionego w Krzyżakach Henryka

Rodzaje i gatunki literackie TEST

Rodzaje i gatunki literackie TEST 1. Do podanych rodzajów literackich dobierz po trzy gatunki literackie. liryka – …………………………………………………………………………………………………………………………….. epika – …………………………………………………………………………………………………………………………….. dramat – ………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Które z poniższych terminów określają epikę? a) wers, b) podmiot liryczny, c) fabuła, d) wątek, e) akt, f) scena, g) rym, h) akcja, i) zdarzenie, j) didaskalia, k) narracja, l) powieść Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Wpisz nazwy gatunków, którym odpowiadają podane definicje: a) wzniosła pieśń skierowana do

Konstrukcja tekstu prozatorskiego

Tekst, który może pojawić się w teście, ma swoją strukturę, bo każdy tekst prozatorski ją posiada. Wszystkie elementy są ważne, a wspólnie tworzą mały świat, prawie niezależny od prawdziwego. Do elementów świata przedstawionego należą: Zdarzenie (jest najmniejszą cząstką utworu epickiego, obejmującą jeden określony moment w życiu bohatera), czas, przestrzeń (miejsce zdarzeń), fabuła (ciąg zdarzeń), bohater główny, bohaterowie poboczni. Wątek to ciąg różnych zdarzeń, który prowadzi do jakiegoś celu. Taki ciąg jest połączony osobą

Proza poetycka i prozaiczne wiersze

Proza poetycka i prozaiczne wiersze Kiedyś wszystko było jasne: wiersz powinien mieć rymy, odpowiednią liczbę sylab w wersie, równoległe rozłożenie akcentów – i to był wiersz. Kunsztowne epitety, rozbudowane porównania – to wszystko razem bezwzględnie przekonywało odbiorcę, że ma do czynienia z poezją, a nie prozą. Dziś, w dobie poezji współczesnej, czytamy czasem wiersze, które z powodzeniem mogłyby być fragmentem prozy. Tylko układ graficzny utworu i jego długość (a raczej krótkość) utrzymują nas jeszcze w podejrzeniu, że to

Klasyfikacja tekstów literackich

Klasyfikacja tekstów literackich W teście egzaminacyjnym pojawią się tzw. teksty kultury, które będziesz musiał zrozumieć i zinterpretować, aby wskazać poprawne odpowiedzi w pytaniach zamkniętych i udzielić poprawnych odpowiedzi na pytania otwarte.   Są trzy rodzaje literackie Każdy tekst literacki należy do któregoś z poniższych rodzajów. Tekst, który otrzymasz na tekście egzaminacyjnym, też. Pytanie w tej sprawie może być bezpośrednie i proste: Do którego z rodzajów literackich przypiszesz tekst? Ale może być bardziej przebiegłe: Wskaż wyznaczniki epickości tekstu. Jakie

Kim jest autor, a kim narrator?

Kim jest autor, a kim narrator? Autor to ktoś spoza tekstu. To on tworzy tekst. Wymyśla, spisuje, od niego zależy los postaci. To on decyduje, czy wszystko rozgrywa się tu i teraz, czy dawno, dawno temu. Jeśli zechce – uśmierci wszystkich ukochanych bohaterów i zamiast happy endu będziemy płakać w finale powieści. Autor jednak nie działa sam. Przede wszystkim stwarza narratora. Wszystko, co dzieje się w powieści, poznajemy dzięki głosowi narratora. To narrator

Tytuł utworu

Dość często w testach zdarza się polecenie: zaproponuj tytuł do przytoczonego fragmentu tekstu. Jak to dobrze zrobić? Oto kilka wskazówek. Nie znajdziesz w podręcznikach recepty na doskonały tytuł. Zresztą autorzy rozmaitych tekstów stawiają swoim tytułom różne zadania. Dziennikarz, który chce, by jego tytuł wstrząsnął odbiorcą, pisze: Krwawy mord w mrocznym zaułku miasta albo Rażeni piorunem… Czasami okazuje się, że jest to drobne oszustwo, bo na przykład mord był dopiero planowany (na szczęście!), a Rażeni

Bohater utworu literackiego

Bohater literacki jest bardzo ważnym elementem w kompozycji tekstów. Może też być częstym obiektem pytań w testach egzaminacyjnych. Poznaj bohatera To o nim czytamy. Fabuła – dotyczy zdarzeń w jego życiu. To on z reguły jest „wykonawcą” zdarzeń – a więc całym motorem akcji. Z bohaterem czytelnik się utożsamia, współczuje mu, irytuje się na niego i… pisze jego charakterystykę na lekcjach literatury. Te przywileje dotyczą bohatera głównego. Obok niego znajdują się oczywiście bohaterowie poboczni, a może też zaistnieć

Kto jest nadawcą w tekście?

Jeśli jest tekst – musi być ktoś, kto go mówi. Również wypowiedzi wewnątrz tekstów mają swoich nadawców.    Kto jest nadawcą w tekście? Mówi narrator Narrator może nie należeć do świata przedstawionego w powieści. Mówi w trzeciej osobie. Jest wszechwiedzący (zna myśli ludzi, przeszłość, przyszłość). Zachowuje dystans wobec przedstawionych zdarzeń. Jest „przezroczysty” (nie ocenia, nie ujawnia swoich myśli, jest obiektywny). Posiada dużą wiedzę z różnych dziedzin nauki. Nie ujawnia bezpośrednio swoich poglądów, nie

Archaizmy, neologizmy, synonimy, antonimy, homonimy

Archaizmy, neologizmy, synonimy, antonimy, homonimy Archaizmy To element języka dawnej epoki historycznej; wyraz lub sformułowanie, które jest przestarzałe, wyszło z użycia, zmieniło formę bądź zostało zastąpione przez inne, nowsze.  Podział archaizmów: wyrazowe – czyli takie, które już nie występują w języku, zostały zastąpione przez wyrazy nowsze, np. kmieć – chłop, jeno – tylko, lico – twarz, niewiasta – kobieta, fonetyczne – czyli takie, które współcześnie inaczej wymawiamy, np. sierce –

Stylizacja utworu literackiego

Stylizacja utworu literackiego Co to jest stylizacja? Jest to celowe ukształtowanie utworu w taki sposób, aby przypominał on określony wzorzec literacki. Mówiąc wprost, to naśladowanie stylu innego autora, innej epoki. Piszesz opowiadanie, które rozgrywa się w średniowieczu. Wiadomo, że postacie nie mogą mówić współczesnym językiem, wiec budujesz wypowiedzi tak, by pasowały do epoki. Właśnie zastosowałeś stylizację. Próbujesz napisać tekst, używając mowy wiejskiej – to też stylizacja, tylko inny jej typ. Przekształcasz zwykłą

4 funkcje tekstu

Możesz spotkać w teście właśnie takie polecenie: Określ funkcję przytoczonego tekstu. Najważniejszą funkcją każdego tekstu jest funkcja komunikatywna. Dzieje się tak dlatego, że tekst istnieje po to, by nadawca komunikował się z odbiorcą, przede wszystkim przekazywał mu informacje. Oprócz tego może za pomocą tekstu rozkazywać, wyrazić swoje emocje, może zwrócić uwagę odbiorcy na sam tekst, jego piękno lub oryginalność. Dlatego tak właśnie dzielimy funkcje tekstu, a badamy je, pytając: jaki cel przyświecał odbiorcy

Styl języka

Styl języka Styl języka – to inaczej odmiana języka. Inne słownictwo zastosujemy w pogawędki z kolegą, jeszcze inne w czasie rozmowy z dyrektorem szkoły. Myśliwi, studenci czy lekarze – każde środowisko posługuje się swoim specjalnym zestawem słów. A uczniowie? Spójrzcie choćby na wyrazy: lufa, pała, dyrek, gała. Wypowiedź zazwyczaj pełni jakąś funkcję, czemuś służy. I właśnie ze względu na funkcję wypowiedzi wyróżniamy rozmaite style języka. Najbardziej znane (czyli takie, które musisz znać) to: Styl potoczny Charakteryzuje