Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce
Teoria Czystej Formy jest słynną Witkiewiczowską koncepcją, która odnosi się przede wszystkim do teatru. Teatr Czystej Formy musi uwolnić się od balastu treści, zrzucić z siebie odwieczne dążenie do naśladownictwa życia, czyli piętno iluzjonizmu. „Zbliżenie teatru do życia” i wszelkie naturalistyczne imitacje rzeczywistości na scenie są według Witkacego potwornością. Teatr musi odrodzić się dzięki formie – Czystej Formie, ma być deformacją rzeczywistego świata, bez akcji dramatu w tradycyjnym rozumieniu, bez żadnego wczuwania się
Granica jest powieścią o problematyce społecznej, gdyż podejmuje temat różnicy między poszczególnymi warstwami społecznymi, prezentuje ich charakterystykę. Na obraz środowisk społecznych składają się: Środowisko urzędniczo-mieszczańskie (Elżbieta, Zenon, Kolichowska). Ziemiaństwo w Boleborzy (rodzice Zenona). Wielkie ziemiaństwo (Tczewscy). Biedota – służba, chłopi, świat miejskich suteren. Powyższy przekrój środowisk społecznych autorka charakteryzuje w swojej powieści. Środowisko urzędniczo-mieszczańskie stwarza pozór uczciwości i sprawiedliwości, operuje argumentem „koniecznego zła”, lecz prawdą o nim jest: uzależnienie, egoizm i karierowiczostwo. Ziemiaństwo pokroju ojca Zenona
Streszczenie Granicy mogłoby sugerować, że jest to schematyczny, banalny romans na prowincji. Oto młody inteligent Zenon Ziembiewicz, który ma ożenić się i żeni się z panną Elżbietą Biecką, jednocześnie romansuje z dziewczyną ze wsi – Justyną Bogutówną. Efektem związku jest ciąża, którą Justyna na życzenie Zenona usuwa. Elżbieta, świadoma sytuacji, pomaga dziewczynie finansowo. Zenon robi karierę, jednak – mimo wyznawanych w młodości ideałów – jako prezydent miasta rozkazuje strzelać do demonstrujących robotników. Z kolei Justyna
Stefan Żeromski wśród partii opisowych powieści zamieścił także opis przedwiośnia – szarości i nędzy tej pory roku, która skupia zimowe pozostałości, jest chłodna i brzydka, lecz zapowiada wiosnę – najpiękniejszą i najbardziej żywotną z pór roku. Tytuł powieści brzmi: Przedwiośnie. Domyślamy się zatem, że słowo to jest symbolem, posiada ukrytą wartość znaczeniową. I tak jest – jest to sfera zagadnień politycznych. Oto pisarz ogląda sytuację wyzwolonej ojczyzny i jest rozczarowany jej nieprawidłowościami, krytykuje zaobserwowane wady. Lecz
Przywołajmy trzy podstawowe tytuły dzieł tego autora, aby udowodnić, że oprócz swego bezpośredniego znaczenia mają wartość symboliczną. Symboliczne znaczenie tytułów powieści Żeromskiego Syzyfowe prace – bezpośredni rodowód tytułu pochodzi z mitologii greckiej, dokładnie z mitu o Syzyfie, który to został skazany na ciągłe wtaczanie głazu na szczyt góry, a gdy już osiągał cel… głaz spadał znów na dół. A zatem przenośnie syzyfowe prace – to działania jałowe, które się nigdy nie powiodą. Lecz w ujęciu Żeromskiego
Wyjaśnij konstrukcję i problematykę Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza. Czytelnika przyzwyczajonego do tradycyjnego dramatu szokuje już sama prezentacja postaci. Popatrzmy na nazwiska: prokurator Scurvy (zwany czasem pieszczotliwie Skurviątkiem) i księżna Zbereźnicka czy Sajetan Tempe. Przedstawienie osób w rodzaju: „morowe szewskie chłopy”, twarz „jakby z czerwonego salcesonu” (to o Scurvym), „błękitne jak guziki od majtek oczy”, pomijając, że może być krytykowane z punktu widzenia estetyki, przestaje być zwykłym didaskalium, wkracza w obręb dramatu. Obserwujemy w Szewcach dziwnych przedstawicieli różnych
Tuwim był najbardziej reprezentatywnym poetą grupy Skamander, a jego twórczość to znamienna i ważna część historii literatury międzywojennej. Dokonać można różnych podziałów twórczości Tuwima – ułożyć ją według tematów podejmowanych przez poetę lub na podstawie technik, jakich używał. Najwygodniej jednak uporządkować utwory według okresów twórczości. I tak: I okres możemy nazwać młodzieńczym, obejmuje on lata 1918-1926. Był to etap radosny, w którym twórczość mieszała się z działalnością w kawiarniach i kabaretach, okres studencki – imprez i skandali, dynamicznego
Nie jest to słowo jednoznaczne. Granica – to pojęcie, które możemy rozpatrywać w kilku warstwach. W świetle problematyki społeczno-politycznej. Ta interpretacja jest najprostsza: ludzi warstw wyższych i z nizin społecznych dzieli granica nie do przebycia. Najlepszym symbolem tego podziału jest kamienica Kolichowskiej – materialnie podzielona w poprzek. Na górze żyją ludzie „lepsi” – na dole biedota w rodzaju Justyny. „Dla jednych jest to sufit, dla drugich podłoga” – oto definicja społecznej granicy, zawarta w powieści. W świetle
Ferdydurke jest specyficzną, nowatorską powieścią, która w roku 1938 – roku wydania – wywołała nieco hałasu. Dyskusje i atmosfera skandalu towarzyszyły jej narodzinom. Fabuła wydaje się dziwaczna i niespójna już we wstępie. Oto bohater – Józio – człowiek trzydziestoletni, pisarz, zostaje „przeniesiony” do szkoły i umieszczony w klasie siedemnastoletnich uczniów. Nikt nie zauważa jego dorosłości – Józio jako uczeń uczestniczy w funkcjonowaniu szkolnej machiny. Mieszka na pensji u nowoczesnych państwa Młodziaków, gdzie jest świadkiem maniery „nowoczesności” i mody
Oczywiście Noce i dnie kontynuują wiele tradycyjnych wątków. Motyw polskiego dworu – po Soplicowie, Korczynie, Krzemieńcu, Nawłoci tu obserwujemy Serbinów, który rozkwita dzięki Bogumiłowi. Sytuacja jest ciekawa, bo Serbinów nie jest własnością Bogumiła, a mimo to stanowi jego dom, niesie ze sobą wszystkie wartości i piękno, jakiego upatrywały pokolenia twórców w tradycji polskiego ziemiaństwa. Motyw pracy przejmuje od pozytywistów, bohaterów z Nad Niemnem – Bogumił Niechcic. Piękno przyrody polskiej, umiłowanie rodzimego krajobrazu kontynuuje Dąbrowska za Panem
Wyobraźmy sobie faceta koło trzydziestki, w którego domu nagle pojawia się jego dawny nauczyciel i chce go zabrać z powrotem do szkoły. Józio tego nie chce, ale profesor tak go „upupia”, że trzydziestolatek daje się zaprowadzić do szkoły i zapisać do VI klasy. Józio zostaje poinformowany, że szkoła specjalizuje się w „upupianiu”. Uczą tu starzy, nieprzyjemni nauczyciele, którzy zawsze mają rację (nawet jeśli jej nie mają). Oni też próbują „upupić” swych uczniów, choć nie zawsze
Bohaterowie i ich nazwiska: księżna Irina Wsiewołodowna Zbereźnicka-Podberezka (zwróć uwagę na drugą część nazwiska), prokurator Robert Scurvy, Gnębon Puczymorda, lokaj księżnej Fierdusieńko wyglądający jak marionetka. Sytuacje: śmieszą, ale są jednocześnie przepełnione grozą, wzbudzają u czytelnika (widza) niepokój: księżna całuje szewców i zwraca się do Sajetana słowami: „Takim was kocham, śmierdzącego wszarza […]. Ja chyba będę waszą kiedyś – dla samej formy, dla fasonu, dla szyku […]; szewcy w więzieniu skazani na „przymusową bezrobotność”; kara
Noce i dnie Marii Dąbrowskiej i dzieje rodziny Niechciców usytuowane na przełomie wieków XIX i XX to przykład polskiej sagi rodzinnej. Akcja trwa 30 lat – od roku 1884 do 1914. Bogumił, główny bohater, brał udział w powstaniu styczniowym – a w finale książki obserwujemy wybuch I wojny światowej. Rodzina Niechciców jest typową polską rodziną II połowy XIX wieku – szlachecka, ale pozbawiona majątku (ziemie Niechcica skonfiskowano po powstaniu, a Ostrzeńscy
Ferdydurke zaliczamy do awangardowej prozy międzywojnia, a nawet spełnia ona wiele założeń nowatorskiego gatunku, tzw. nouveau roman, ukształtowanego ostatecznie dopiero w latach pięćdziesiątych we Francji! Możemy mówić zatem o prekursorstwie Gombrowicza. Nouveau roman (nowa powieść) stawia sobie za cel poznać świat za pomocą środków powieściowych. I tak: Bohater to człowiek młody, poszukujący, niedysponujący rzetelną wiedzą o świecie. Fabuła nie występuje w klasycznym układzie zdarzeń – nouveau roman znosi granice między obiektywnym światem a tym, co wyobraża sobie
Poetycka grupa Skamander wywodzi się z grupy pikadorczyków – organizatorzy słynnych imprez „Pod Picadorem” w kilka miesięcy po rozwiązaniu ogłosili się poetycką grupą o nazwie Skamander i urządzili reklamowy wieczór przy ulicy Karowej. Skład grupy: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński. Nazwa pochodzi od mitologicznej rzeki Skamander, poeci zaś wzięli ją bezpośrednio z Akropolis Stanisława Wyspiańskiego: „Skamander połyska, wiślaną świetlący się falą” – i nazwali tak również miesięcznik poetycki. Skamander – pismo
Entuzjazm. Radość. Wybuch energii twórczej. Nawet prowokacyjne i demonstracyjne zerwanie z tematami narodowymi i wyzwoleńczymi. Już są niepotrzebne! „Ojczyzna moja wolna, wolna, więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada” – oznajmia entuzjastycznie Antoni Słonimski. „A wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę” – żąda zaperzony Jan Lechoń. Obaj są młodymi poetami, bywalcami kawiarni, duszami bujnego życia artystycznego, które wybuchło w młodej ojczyźnie tak samo jak wolność. Pamiętasz artystyczną bohemę młodopolską? Szalone życie artystów (tu zaliczymy
Charakterystyka Bogumiła i Barbary Można by zaryzykować twierdzenie, że Dąbrowska pożeniła pozytywizm z romantyzmem. Bogumił kocha pracę i ziemię, uważa, że praca na roli to swoisty patriotyzm i postawa patriotyczna. Jest spokojny i rozsądny, stara się przyjmować realia życia za fakty i radzić sobie z nimi w sposób realny. Barbara jest pełna sprzecznych uczuć – raz entuzjazmu, raz rozpaczy. Wciąż zbuntowana, nie może pogodzić się z nieszczęśliwą, utraconą miłością. Uczucie do Toliboskiego, niespełnione – jest jakby wyjęte z historii
Władysław Broniewski zajmuje zupełnie odrębne miejsce w polskiej poezji międzywojennej – zarówno z racji wymowy utworów, jak i specyficznej poetyki. Długoletnia tradycja powojenna przyzwyczaiła nas do określeń: poeta proletariatu, piewca rewolucji, wiersze-apele. Jest to w pewnej mierze prawda, lecz nie wspominano dotąd o innym niż rewolucyjny wymiarze biografii i twórczości Broniewskiego. A chyba, dla rzetelności opisu, wypada zaznaczyć, że: Młodzieńczy etap życia poety to walka o wolność kraju, Broniewski był wielkim zwolennikiem Józefa Piłsudskiego. Broniewski
Warszawa W Warszawie działali: Stefan Żeromski (mieszkał w wieży Zamku Królewskiego), grupa Skamander (Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Julian Tuwim, Jarosław Iwaszkiewicz); poeci mieszkali w hotelach i pensjonatach, „pracowali” w kawiarniach i nocnych lokalach – w kawiarni Ziemiańskiej (przy ul. Mazowieckiej) twórcy mieli własny stolik, tu tworzył sztukę kabaretu niezapomniany Marian Hemar, tu przyjeżdżał z Zamościa Bolesław Leśmian, mieszkali i tworzyli: Melchior Wańkowicz, Zofia Nałkowska, Kornel Makuszyński, Tadeusz Boy-Żeleński, tworzyli malarze: Karol Stryjeński, Aleksander
Żeby łagodnie i z przyjemnością „przepłynąć” przez opowiadania Brunona Schulza, trzeba być wielbicielem lirycznej prozy poetyckiej. Tylko koneserzy nastrojowych, pełnych poetyckiego obrazowania i zaszyfrowanych znaczeń opowieści znajdą się w swoim żywiole – przeciwnicy lektury tego typu będą z męką brnąć przez zdania-strofy Schulza. Dorobek pisarza jest skromny – dwa tomy opowiadań: Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą – to prawie wszystko. Biografia żydowskiego pisarza z Drohobycza jest tragiczna. W pamięci współczesnych: „niski, zakompleksiony nauczyciel”, wydobyty z otchłani kresów
