REFERATY / Tematy przekrojowe
Na wybranych przykładach tekstów XX wieku rozważ, jak młodość determinuje życie bohatera literackiego. Komentarz Temat trudny o tyle, że wymaga znajomości literatury współczesnej, sam motyw jednak należy do dość bogatych w przykłady literackie – a także filmowe. Wydaje się także całkiem „życiowy”. Inne możliwe sformułowania tematu: Młodość – czas radości i oczarowań. Omów na przykładzie wybranych tematów literackich z XX wieku. „Młodość – górna i durna”? Omów ten temat na
Przedstaw różne ujęcia problematyki Holokaustu w literaturze polskiej, odwołując się do wybranych utworów. Komentarz Temat niezwykle szeroki. Materiałów znajdziesz wiele, ale uświadom sobie o jak ponurych zjawiskach będziesz – najpierw czytać, potem – mówić. Jeśli chcesz się podjąć takiego zadania – do dzieła! Inne możliwe sformułowania tematu: Holokaust jako doświadczenie ekstremalne. Omów na na wybranych przykładach. Problematyka żydowska w literaturze polskiej dotyczącej II wojny światowej. Zanalizuj wybrane przykłady. Ramowy plan
Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Jak twórcy wykorzystywali motyw snu w swoich dziełach? Temat bardzo szeroki, wymaga sporej wiedzy, ale pozwala na samodzielne poszukiwania. Wskazany raczej dla osób o zacięciu filozoficznym lub psychologicznym. Inne możliwe sformułowanie tematu: Różne funkcje motywu snu w tekstach literackich. Omów na wybranych publikacjach. Sen jako metafora: różne sposoby ujęcia w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Definicja oniryzmu –
Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Temat bardzo konkretny, związany z poetyką i teorią literatury. Wymaga znajomości rzeczy, używania fachowego słownictwa, a przede wszystkim precyzji. Polecamy go tym z Was, którzy mają żyłkę językoznawczą lub lingwistyczną. Inne możliwe sformułowania tematu Żart słowny, gra językowa – literackie techniki komiczne. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Zabawy i eksperymenty językowe. Omów wybrane przykłady takich praktyk literackich. Ramowy
Kicz w literaturze i sztuce. Temat nie wydaje się trudny, ale – wbrew pozorom – wymaga sporej wiedzy i na temat literatury i sztuki, i różnych kategorii estetycznych. Wybierz go, jeśli zamierzasz studiować na uczelni artystycznej, ale także, jeśli interesuje Cię psychologia. Inne możliwe sformułowania tematu Kicz – sztuka szczęścia? Różne możliwości postrzegania kiczu w wybranych testach kultury. Kicz czy arcydzieło? Jaki typ literatury przemawia lepiej do czytelników. Wskaż wybrane przykłady.
Fantastyka naukowa – opowieści o przyszłości i teraźniejszości. Analiza wybranych powieści. Komentarz To raczej temat nie dla wszystkich, lecz dla miłośników science fiction. Pewno wtedy wybierzesz ten temat, jeśli do tego szczególnego „plemienia” należysz. Warto, bo – jak się okaże – będziesz miał okazję jeszcze wiele nowego dowiedzieć się o swoim ulubionym gatunku. Pamietaj, że ważne będzie uzasadnienie wyboru: ważne, bo wielu polonistów nie lubi tej literatury! Literatura fantastycznonaukowa sytuuje się albo poza
Przedstaw motyw kobiety demonicznej w wybranych tekstach kultury różnych epok. Komentarz Temat jest dość oryginalny i stosunkowo mało stereotypowy. Wbrew pozorom, nawet wśród lektur szkolnych można znaleźć sporo przykładów „kobiet demonicznych”, choć na ogół w interpretacjach szkolnych mało zwraca się uwagę na te właśnie bohaterki. Nie będziemy ukrywać, że na samych lekturach obowiązkowych trudno byłoby bazować i na pewno będziesz musiał (musiała) co nieco poczytać dodatkowo, zaś na teksty już znane, spojrzeć na nowo
Konszachty z nieczystymi siłami. Przedstaw najciekawsze realizacje tego tematu w wybranych tekstach kultury. Komentarz Temat jest szeroki, a to oznacza, że można go zrealizować na wiele różnych sposobów. Siły nieczyste pojawiają się w każdej kulturze, w dziełach każdej epoki – przecież ścieranie się dobra i zła jest jednym z podstawowych motywów występujących w kulturze. To oznacza, że przygotowując prezentację, nie musisz się ograniczać wyłącznie do wyobrażeń chrześcijańskich; możesz np. porównać różne mitologie, jeśli to Cię akurat interesuje. Polecenie wymaga
Brzydota w literaturze i innych dziedzinach sztuki – przekora, nowa estetyka czy moda? Wskaż i omów przykłady. Temat wcale nie jest „brzydki”. Przygotowując go, być może, inaczej spojrzysz na brzydotę, nie jako na coś niepotrzebnego i odrażającego, coś, czego trzeba unikać, lecz jak na nową, w gruncie rzeczy wyrafinowaną estetykę. Już teraz zacznij opanowywanie pamięciowe wierszy: Stanisława Grochowiaka, Tadeusza Różewicza, Mirona Białoszewskiego czy Andrzeja Bursy, by w odpowiednim momencie zabłysnąć cytatem. Kto wie, być może, zamiast,
Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). Doskonały temat dla tych, którzy interesują się modą i nie wyobrażają sobie egzaminu ustnego w białej koszulowej bluzeczce i czarnej spódniczce, tudzież garniturze typu „powiększony komunijny”. Nie wystarczy być znawcą lansu, trzeba też być niezłym psychologiem. I kolorystą. Gdy masz wszystkie wymienione cechy, bez trudu poradzisz sobie z tym tematem. Powinieneś być także uważnym czytelnikiem – czytając powieści, pomijamy czasem opisy stroju,
Motyw rewolucji jako temat literatury i sztuki – analiza wybranych dzieł. Komentarz Na początku należy zdefiniować pojęcie rewolucji, termin ten jest bowiem używany w rozmaitych znaczeniach i kontekstach. Możesz skorzystać ze słowników języka polskiego, ale powinieneś znaleźć najnowsze wydania. Chyba że zaprojektujesz swoją prezentację tak, aby pokazać zmienność tego pojęcia i wtedy warto zajrzeć do słowników z czasów dawniejszych (na przykład do zdumiewajacego, tłumaczonego z rosyjskiego, stalinowskiego Słownika filozoficznego). Możliwe są tu dwie strategie: Możesz skoncentrować
Dziecko – istota bezbronna czy mały buntownik? Przedstaw problem na wybranych przykładach tekstów kultury. Komentarz Temat daje dużą swobodę w doborze materiału – pozwala wykorzystać znajomość różnych tekstów kultury (filmu, malarstwa, rzeźby, fotografii…), pochodzących z różnych epok. Coś jednak przy tym narzuca: sposób ujęcia motywu. W literaturze i sztuce można przecież znaleźć bardzo różne sposoby przedstawiania dziecka, a tu musimy wybierać między dwoma konkretnymi ujęciami. Może chodzi o to, by omówić dokładnie jakąś jedną perspektywę zamiast kilku
Czy stosowane w oświeceniowej publicystyce sposoby i środki wyrazu są kontynuowane współcześnie? Zanalizuj wybrane przykłady. Komentarz Temat w swej części „historycznej” nie wydaje się trudny – wiele o publicystyce oświeceniowej napisano i trudno tu coś szczególnie nowego wymyślić. Jeśli jednak chodzi o omówienie współczesności, to trzeba wykazać się większą dozą samodzielności, może nawet szczególną chęcią do zgłębiania tego tematu, może… zacięciem publicystycznym? Bardzo dobry temat dla przyszłych studentów dziennikarstwa, może także: politologii i stosunków międzynarodowych. Lepiej będzie, jeśli wybiorą go
Powstania narodowe jako temat literatury i sztuki – porównaj wybrane dzieła malarskie i literackie. Temat jest dość wdzięczny, ale wymaga pewnej dodatkowej (pozaszkolnej) wiedzy i umiejętności. Musisz wykazać się umiejętnością interpretacji tekstów literackich oraz dzieł malarskich, warto więc, żebyś interesował się sztuką i… umiał ładnie o niej mówić. Na pewno to temat dobry dla przyszłych studentów uczelni artystycznych i szkół teatralnych. Inne możliwe sformułowania tematu Walka narodowowyzwoleńcza w interpretacji artystów. Porównaj sposoby
Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). Komentarz Temat jest raczej łatwy i pozwala na sporą swobodę. Ze względu jednak na jego sformułowanie warto skupić się tylko na jednym, wybranym okresie, np. na współczesności, renesansie czy romantyzmie. Właściwie jest to nawet konieczne – gdy zechcesz prześledzić nawiązania do antyku we wszystkich epokach, przekonasz się, że nie starczy Ci na to czasu ani sił.
Człowiek walczący ze złem – ukaż problem, charakteryzując wybrane postacie literackie z utworów o tematyce związanej z II wojną światową. Nie jest to chyba bardzo trudny temat, wymaga jednak mocnych nerwów oraz świadomości, że podczas przygotowań będziesz przez długi czas obcować z obrazami niewyobrażalnego okrucieństwa, ludzkiej podłości i nienawiści. Choć – z drugiej strony – również z obrazami heroizmu i niezwykłych poświęceń. Temat z pogranicza literatury faktu – dla tych, którzy próbują (także z pomocą literatury) zrozumieć co nieco złożoną naturę
Inspiracja zagadnieniami literackimi w sztuce – omów wybrane przykłady. Komentarz Ten temat przede wszystkim jest dla zainteresowanych historią sztuki. Możesz tu się wykazać nie tylko znajomością literatury, ale także wiedzą o malarstwie i rzeźbie. Twoim zadaniem jest wskazać te dzieła sztuki, które nawiązują do tekstów literackich, są do nich ilustracjami bądź zostały utworzone w wyniku inspiracji nimi. Ramowy plan wypowiedzi Omówienie problemu Literatura, malarstwo i rzeźba przenikają się. Artystów plastyków od zawsze inspirowały dzieła
Symbol w sztuce i literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach. Komentarz Tematy te wymagają zdefiniowania pojęcia symbolu, co wcale nie jest łatwe ze względu na jego niejednoznaczność (w końcu to symbol!). Spośród różnych definicji możesz wybrać jedną, możesz też zaprezentować inne i przeprowadzić tzw. dyskusję problemu. Zwróć uwagę na przyczyny pojawienia się symbolizmu – kryzys rozumu, potrzeba nazwania tajemnicy niemożliwej do precyzyjnego wypowiedzenia, dążenie do nastrojowości. Inne możliwe sformułowania tematu Symbol
Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku – omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. Realizując ten temat, powinieneś zwrócić uwagę na precyzyjne zdefiniowanie pojęcia katastrofizmu. Definicji tych jest wiele i od tego, na którą się zdecydujesz, może zależeć ujęcie całości problemu. Równie ważna jest selekcja tekstów kultury – czy uwzględnić tzw. filmy katastroficzne, czyli te, które opowiadają o jakichś katastrofach naturalnych (np. Trzęsienie ziemi) czy spowodowanych działalnością człowieka (np. Płonący wieżowiec). Należy
Polacy w krzywym zwierciadle, czyli społeczeństwo w ujęciu satyrycznym. Jakimi sposobami pisarze kreują obrazy o charakterze satyrycznym? Omów wybrane przykłady. Temat wydaje się łatwy, wręcz banalnie łatwy. I chyba taki jest – spokojnie można bazować na utworach poznanych w szkole. Materiał jest bardzo bogaty, stwarza okazję do bliższego przyjrzenia się twórczości jakiegoś niezbyt lubianego lub dawno już zaszufladkowanego autora. Jedyną nieprzyjemną rzeczą może być obowiązek znajomości definicji i odróżniania satyry od groteski, trawestacji czy parodii. Inne
