WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
Uzasadnij, że Lalka jest powieścią o klęsce dwóch ideologii. Przesłanie Lalki wyraża brak wiary zarówno w ideały romantyczne, jak i w pozytywistyczny sposób postrzegania świata. Zwątpienie w romantyzm obrazują trzy pokolenia romantycznych idealistów: Rzecki, Ochocki i Wokulski („człowiek epoki przejściowej”). Wszyscy oni ponoszą klęskę. Rzecki – to romantyk polityczny. Bezgranicznie wierzy w opatrznościową misję Francuzów, którzy „zrobią porządek na całym świecie”. Jego naiwne złudzenia w zestawieniu z rzeczywistością popychają go ku zwątpieniu i poczuciu przegranej. Rozczarowań doświadcza także Wokulski,
Wypisz i wyjaśnij nagromadzone w Trenie X różne wersje wierzeń w życie pozagrobowe. Tren X świetnie oddaje chaos w poglądach poety, który stanowi jedno wielkie pytanie: Gdzie podziało się ukochane dziecko poety? Kochanowski przywołuje różne wersje wierzeń w życie pozagrobowe: „Czyś ty nad wszytki nieba wysoko wzniesiona I tam w liczbę aniołków małych policzona?” – to nawiązanie do platońsko-chrześcijańskich wyobrażeń o siedmiu sferach niebieskich; „Czyliś do raju wzięta?” – to starotestamentowe miejsce pobytu pierwszych ludzi, synonim nieba;
Rozwiń myśl Jastruna Nie tak daleko z Nagłowic do Czarnolasu, a jednak tak daleko… Jest to właściwie pytanie o różnice i podobieństwa między Mikołajem Rejem z Nagłowic a Janem Kochanowskim z Czarnolasu. Reja tradycyjnie nazywa się ojcem literatury polskiej, Kochanowskiego – ojcem polskiej poezji. Co ich łączy? Obaj tworzą w tej samej epoce i obaj w języku polskim. Obaj pozostawili bogaty dorobek literacki w języku ojczystym, uprawiali podobne gatunki literackie (choć nie wszystkie). Rozważając sprawy tego świata, obaj twórcy odwoływali się
Satyry Ignacego Krasickiego – trafna obserwacja rzeczywistości czy krytyka polskiego społeczeństwa? Na początku… W satyrach biskupa Krasickiego znać pióro bacznego obserwatora i krytyka społeczeństwa. Wynika to nie tylko z upodobań autora, ale i ze specyfiki gatunku. Podam jego definicję. Satyra to krótki, wierszowany utwór literacki wyrażający krytyczny stosunek autora do otaczającej go rzeczywistości. Przedstawiony w satyrach świat jest zdeformowany, a piętnowane zjawiska – wyolbrzymiane. Wspomnę o historii gatunku (sięga starożytności, satyry pisywał między innymi Horacy) i podkreślę
Jakie środki językowe i literackie zostały wykorzystane w tekście satyry Do króla? Podpowiedź Wiersz sylabiczny 13-zgłoskowy (7 + 6) jako odpowiednik heksametrycznej miary satyr Horacego. Sentencje i aforyzmy, np. Im wyżej, tym widoczniej; Satyra prawdę mówi…, często o charakterze ironicznym, np. Król nie człowiek; Mądry przedysputował, ale głupi pobił. Stylizacja na cudzy język, cytaty, które jeszcze dosadniej mówią o głupocie wrogów króla, np. Tyś królem, czemu nie ja? Mówiąc między nami, Ja się nie będę
Dokonaj analizy i interpretacji bajki Ignacego Krasickiego pt. Dewotka. Dewotce służebnica w czymsiś przewiniła Właśnie natenczas, kiedy pacierze kończyła. Obróciwszy się przeto z gniewem do dziewczyny, Mówiąc właśnie te słowa: „…i odpuść nam winy, Jako my odpuszczamy”, biła bez litości. Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności! Zwróć uwagę! W bajce tej autor rezygnuje z maski zwierzęcej. Dlaczego? Bo dewocja to czysto ludzka cecha. Bohaterką bajki jest postać, która reprezentuje, zgodnie z wymogami gatunku, określony typ, a nie charakter.
Co oznacza termin werteryzm? Podaj charakterystyczne cechy tej postawy. Termin werteryzm wywodzi się z dzieła Johanna Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. Najważniejszym tematem utworu są dzieje nieszczęśliwej miłości. Werter – pierwowzór romantycznego bohatera – jest wrażliwym, uczuciowym młodzieńcem cierpiącym na ból istnienia (Weltschmerz). Dla niego liczy się tylko miłość, gdyż w życiu kieruje się jedynie uczuciem, nigdy rozumem. Nie potrafi pogodzić się z zastaną rzeczywistością i coraz bardziej pogrąża się w świecie własnych marzeń i złudzeń.
Pieśń o Rolandzie opowiada o epizodzie, który wydarzył się podczas wyprawy Karola Wielkiego do Hiszpanii. Cesarz, przekonany, że jego ostatni przeciwnik, Marsyl, muzułmański król Saragossy, poddał się, wycofuje się w stronę Francji. W wąwozie Ronceval na tylną straż wojsk Karola (czyli oddział dowodzony przez Rolanda) napada ogromna armia Marsyla (który tylko udawał, że przystał na żądania cesarza). Dumny hrabia Roland nie chce zadąć w róg, by przywołać na pomoc króla. Narrator kilkakrotnie podkreśla olbrzymią przewagę
Jakie cechy średniowiecza, jego światopoglądu i kultury znalazły wyraz w wierszu Miniatura średniowieczna Wisławy Szymborskiej? Miniatura średniowieczna Po najzieleńszym wzgórzu, najkonniejszym orszakiem, w płaszczach najjedwabniejszych. Do zamku o siedmiu wieżach, z których każda najwyższa. Na przedzie xiążę najpochlebniej niebrzuchaty, przy xiążęciu xiężna pani cudnie młoda, młodziusieńka. […] Z tomu Wielka liczba, 1976 (fragment) Podpowiedź Cechy średniowiecza w wierszu Szymborskiej: Miniatura to najczęstsza w średniowieczu forma malarska. Idealizacja i teatralizacja życia. Feudalizm społeczeństwa średniowiecznego. Elementy
Przedstaw historię Abrahama i Izaaka. Dlaczego jest tak poruszająca? Pewnego dnia Bóg chciał wystawić na próbę posłuszeństwo i zaufanie Abrahama, sprawdzić, do jakiego stopnia jest mu oddany. Nakazał mu poświęcić ukochanego, pierworodnego syna Izaaka na całopalenie. Abraham, choć wstrząśnięty okrucieństwem prośby Boga, postanowił ją spełnić. Zabrał ze sobą służbę i baranka i wyruszył. Na wzgórze Moria wszedł sam z Izaakiem. Gdy wszystko było już przygotowane, Abraham związał syna i podniósł nóż, by go zabić. W ostatniej chwili
Treść i symbolika „Apokalipsy św. Jana”. Jan widzi najpierw Chrystusa jako Pana nieba i ziemi, Zwycięzcę, Zbawiciela. Chrystus każe mu napisać siedem listów do siedmiu Kościołów: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii, Laodycei. Listy zawierają przesłanie Zbawiciela do Kościołów, pocieszenie i polecenie, by wytrwały w wierze. Są też dotyczącym ich proroctwem. Apostoł widzi niebo, a w nim samego zasiadającego na tronie Boga. Stwórca otoczony jest chwałą i Jan dokładnie opisuje, jak wyglądają tron Boży, niebo i ci,
Co oznacza Przypowieść o robotnikach w winnicy? Gospodarz wyszedł rano, by wynająć robotników do pracy w winnicy. Zawarł umowę i wysłał do pracy za denara za dzień. Potem zobaczył kolejną grupę i znów posłał ich do pracy na tych samych warunkach. Historia powtórzyła się o godzinie szóstej, dziewiątej i jedenastej. Kiedy nadszedł wieczór, wszystkim wypłacił po denarze. Nie spodobało się to tym, którzy pierwsi zaczęli pracę. Jeden z nich zrobił uwagę gospodarzowi, a ten odrzekł, że ma prawo robić
Zinterpretuj znaczenie Przypowieści o miłosiernym Samarytaninie. Pewien człowiek w czasie podróży z Jeruzalem do Jerycha został napadnięty przez zbójców, którzy go okradli, pobili i zostawili zakrwawionego na polu. Przechodzący niedaleko kapłan dostrzegł nieszczęśnika, lecz minął go obojętnie. To samo zrobił lewita. Dopiero Samarytanin ulitował się nad rannym, opatrzył go i zawiózł do gospody. Tam zapłacił gospodarzowi dwa denary za opiekę nad rannym. Skojarz Określenie „miłosierny samarytanin” lub „samarytanin” oznacza: człowiek miłosierny, współczujący, litościwy, spieszący z pomocą
Postacie mitologiczne i biblijne jako symbole wartości uniwersalnych. U źródeł naszej kultury, w Biblii i mitologii został ukształtowany cały szereg wzorców o znaczeniu ponadczasowym. Najważniejsze postaci to: Hiob – sprawiedliwy mąż z Księgi Starego Testamentu o jego imieniu. Dla wypróbowania jego pobożności Bóg pozwala szatanowi poddać go próbom cierpienia. Hiob traci majątek, umierają mu dzieci, sam zostaje dotknięty trądem. Mimo chwil zwątpienia nie przestaje ufać Bogu. Jego wierność zostaje nagrodzona
Wizja końca świata w Biblii i innych tekstach kultury. Czy któreś ze znanych Ci dzieł poruszyło Cię szczególnie? Podpowiedź: Skonstruuj wypowiedź na podstawie Apokalipsy świętego Jana, wierszy Czesława Miłosza – Piosenka o końcu świata i Zbigniewa Herberta – U wrót doliny, i na przykład obrazu Hieronima Boscha Sąd Ostateczny. Co pisać? Apokalipsa świętego Jana to najważniejsze proroctwo biblijne, opisujące koniec świata. Zamyka całość świętej księgi, jest pełne niejasnych symboli i zagadkowych obrazów. Zapowiada walkę dobra
Przedstaw różne drogi naprawy Rzeczpospolitej w „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego. Na początek – o czym jest Przedwiośnie? Przedwiośnie Stefana Żeromskiego to powieść-dyskusja o przyszłości niepodległej Polski. Pisarz przedstawia sytuację wewnętrzną kraju – zastój, chaos, lekkomyślność i beztroskę warstw posiadających oraz nędzę i prymitywizm ludu. Na tym tle prezentuje różne wizje i idee polityczne. Niestety, żadna z nich nie jest doskonała, wszystkie mają istotne wady. Koncepcja pierwsza: utopijna wizja szklanych domów Seweryna Baryki Majaczący w gorączce ojciec Cezarego –
Wesele Stanisława Wyspiańskiego pytaniem o świadomość narodową Polaków. Budowa Wesela Stanisława Wyspiańskiego przypomina jasełka, ludową szopkę. W jednym pomieszczeniu pojawiają się różne postacie – przedstawiciele różnych warstw ówczesnego społeczeństwa zaboru austriackiego. Na weselu poety Rydla rzeczywiście zebrali się ludzie reprezentatywni dla tej społeczności. Możemy bowiem wyróżnić wśród uczestników wesela grupę inteligencji, reprezentowaną przez Poetę, Dziennikarza, Pana Młodego, Gospodarza. Jest tu także grupa chłopów bronowickich: Czepiec, Klimina, Dziad, Ojciec, Panna Młoda, Marysia. Warunki
Udowodnij, że wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera pt. „Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze” jest tekstem dekadenckim. Notatkę sporządź w punktach. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze jest to zegaru miarowe stąpanie – słucham i zimne przejmują mię dreszcze… Coraz mniej życia, niebytu otchłanie coraz mi bliższe, śmierci przeraźliwe, groźne widziadło ciśnie mi się w oczy – – straszno pomyśleć, że ciało, dziś żywe, niedługo w trumnie robactwo roztoczy. Okropna wizja!…
Obraz miasta w Lalce Bolesława Prusa i Ojcu Goriot Honoriusza Balzaka. Pisarze dziewiętnastowieczni odkryli miasto jako nowy, fascynujący temat literacki. Miało to związek z przemianami obyczajowymi i zmianami w stylu życia. W wieku XIX miasta już wyraźnie zaczęły się stawać najważniejszymi ośrodkami życia społecznego oraz centrami opiniotwórczymi, wpływającymi na świadomość całego społeczeństwa. Życie w mieście płynie oczywiście inaczej niż na wsi: w znacznie mniejszym stopniu podporządkowane jest rytmom przyrody, podlega szybszemu tempu, częstszym i gwałtowniejszym zmianom. Sprzyja zarówno nagłym,
Obraz dziecka w nowelach pozytywistów. Problemy dziecka, warunków, w jakich żyje, możliwości jego rozwoju w określonej sytuacji społeczno-politycznej kraju – to jeden z tematów najczęściej poruszanych przez pozytywistów, zwłaszcza w nowelistyce tamtego czasu. Pisarze pozytywizmu podkreślają konieczność edukacji. Pozbawienie młodych ludzi możliwości kształcenia to odebranie dziecku jednego z podstawowych praw, jakie powinno mu się zagwarantować. Mówi o tym nowela A…B…C… Elizy Orzeszkowej, w której dzieci – pokutując za winy ojców – nie mają możliwości skończenia szkoły. Nie
