Strona Główna

Julian Tuwim – jak pisać o…

Cechy twórczości Radość życia, witalizm Neologizmy (cykl Słopiewnie) Krytyka mieszczaństwa Satyra Nurty, pojęcia Skamander Witalizm Neologizmy Groteska Antyprogramowość Możliwe tematy Krytyka mieszczaństwa Polemika z tradycją romantyczną Rola neologizmów w twórczości Tuwima Groteska i satyra w literaturze XX-lecia międzywojennego Co wtedy pisać? Bal w Operze to groteskowa wizja Polski i Polaków żywiących się kłamstwem i ideologiczną propagandą („ideolo”), kończący się katastrofą. Tuwim drwi z mieszczańskiego stylu życia, określając go jako „ciemne konanie”. Poeta kolekcjonował słowa, były one jego niezwykłą

Bolesław Leśmian – jak pisać o…

Bolesław Leśmian Epoka – debiut młodopolski, twórczość dojrzała w dobie dwudziestolecia międzywojennego. Miejsca – Hrubieszów Nurty – Leśmian jest poeta indywidualistą, trudno przypisać go do określonego nurtu. Poezja którą tworzy wyrasta z symbolizmu młodopolskiego , ale tworzy własną leśmianowską odmianę. Miejsce w polskiej literaturze – istotne. To miejsce poety oryginalnego, który stworzył własny świat i język poetycki. Jedna z najważniejszych postaci poetyckich międzywojnia.   To trzeba wiedzieć, tego szukaj w

Leopold Staff – jak pisać o…

Cechy twórczości Leopolda Staffa Nietzscheanizm – jego echa znajdziemy w Snach o potędze; najbardziej znany wiersz z tego tomu to Kowal. Młodopolski dekadentyzm – typowy dla epoki pesymistyczny, melancholijny, żałobny nastrój – wszechogarniający splin. Najsłynniejszy wiersz utrzymany w tej tonacji to Deszcz jesienny. Splinie przeszkodził poecie w zadbaniu o piękną, staranną formę utworu – znajdziemy tam np. onomatopeje i paranomazje. Franciszkanizm – afirmacja świata i istnienia, miłość do Boga i natury. Znany utwór realizujący filozofię św. Franciszka z Asyżu

Jan Kasprowicz – jak pisać o…

Cechy twórczości W jego twórczości pojawiają się elementy naturalistyczne i modernistyczne. Tradycyjnie twórczość Jana Kasprowicza dzielimy na kilka etapów: naturalistyczny (cykl sonetów Z chałupy, w których w sposób fotograficzno-reporterski ukazał nędzę chłopów), modernistyczny (powstaje wtedy np. cykl czterech sonetów Krzak dzikiej róży, które realizują założenia symbolizmu, ekspresjonistyczny (hymny Ginącemu światu i Salve Regina, zapowiadające nowe kierunki w sztuce XX w., ekspresjonizm i katastrofizm). Poszukiwanie odpowiedzi na podstawowe pytania metafizyczne i religijne doprowadziły poetę do franciszkanizmu. Najczęściej jednak mówi się

Kazimierz Przerwa-Tetmajer – cechy twórczości

Cechy twórczości Poeta wyrażał typowe dla epoki przełomu wieków nastroje pesymizmu, zniechęcenia, rozpaczy egzystencjalnej, poczucia bezsensu i zwątpienia w powszechnie uznawane wartości i ideały. Przykłady takich wierszy to: Credo, Nie wierzę w nic…, Hymn do Nirwany, Koniec wieku XIX. W jego twórczości bardzo wyraźna jest także fascynacja filozofią Artura Schopenhauera i filozofią indyjską (z niej pochodzi pojawiające się w jego lirykach pojęcie nirwany). Dróg ukojenia bólu istnienia bohater liryczny jego utworów szuka w malowniczej przyrodzie tatrzańskiej i w

Cyprian Kamil Norwid – jak pisać o…

Jego rola w literaturze polskiej Twórczość tego artysty (z wykształcenia rzeźbiarz – wszechstronnie uzdolniony twórca: rzeźbił, malował, rysował) należy do najoryginalniejszych i najciekawszych zjawisk w literaturze polskiej. Za życia poety ukazał się tylko jeden jego zbiór – Poezje (1863). Z publikacji kolejnego zbioru, Vade-mecum, przygotowywanego przez poetę w latach 1864–1865, wydawca się wycofał. Artysta uprawiał różne gatunki literackie – pisał wiersze, poematy, dramaty, listy poetyckie i traktaty. Tworzył prozę poetycką. W swojej twórczości posługiwał

Juliusz Słowacki – jak pisać o…

Jego rola w literaturze europejskiej To jeden z najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu, jeden z trójki (obok Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego) polskich wieszczów. Z Krasińskim przez pewien czas łączyły go dość ciepłe stosunki (przyjmował nawet od niego dyskretną pomoc finansową), a z Mickiewiczem… – nigdy. Przez krótki czas działali jednak wspólnie w Kole Sprawy Bożej, z którego Słowacki wystąpił. Debiut poety nie spotkał się z większym zainteresowaniem emigracji. Sam Adam Mickiewicz wyraził mało pochlebny sąd (później powtarzany przez krytyków ku

Adam Mickiewicz – jak pisać o…

Zawsze możesz o nim pisać: polski wieszcz romantyczny  największy romantyk polski  twórca rdzennie polskiej literatury obrońca mitu sarmackiego twórca szlacheckiej epopei twórca dramatu romantycznego Wieszcz, bo… Adam Mickiewicz jest jednym z trzech romantycznych wieszczów (obok Słowackiego i Krasińskiego). Któż to taki wieszcz? To poeta obdarzony szczególnym natchnieniem, umiejętnością przewidywania przyszłości. Wieszczy = przepowiada. Romantyzm uznał poetę – wieszcza za jednostkę wyjątkową, odrębną od reszty społeczeństwa. Wieszcz, obdarzony darem prorokowania, stał

Ignacy Krasicki – jak pisać o…

Był poetą i publicystą, jednym z najważniejszych twórców polskiego oświecenia. Przez współczesnych mu nazywany był księciem poetów. Był autorem Hymnu do miłości ojczyzny, który przez długie lata, zwłaszcza w czasie zaborów, pełnił rolę hymnu narodowego. Był autorem Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków, pierwszej polskiej nowożytnej powieści. W swoich utworach realizował postulaty epoki: kształcenie społeczeństwa, propagowanie ideału człowieka oświeconego, piętnowanie pewnych zachowań i prostowanie systemu wartości. Był twórcą gorzkim czy śmiesznym? Gorzkim i śmiesznym – z jego śmiesznych bajek wyłania

Wacław Potocki – jak pisać o…

Cechy twórczości Wacław Potocki jest przedstawicielem nurtu ziemiańskiego w poezji polskiego baroku. Jest przedstawicielem (ale zarazem bardzo ostrym krytykiem!) kultury sarmackiej. Bardzo ostro krytykował magnaterię. Idealizował za to ziemiański wzorzec życia. Miał zacięcie publicystyczne  – jego utwory zawierają mnóstwo postulatów, propozycji reform, satyrycznego spojrzenia na rzeczywistość. Był zapalonym moralistą i dydaktykiem – większość jego utworów zawiera jakiś morał… Jest autorem eposu Transakcja wojny chocimskiej…, w którym propagował rycerskie cnoty Sarmatów

Daniel Naborowski – jak pisać o…

Cechy twórczości Daniel Naborowski zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. Jego obsesją jest czas – upływ czasu, przemijanie, motywy vanitatywne. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje nas… niemal współczesny język niektórych jego wierszy, choćby Krótkości żywota. Zasłynął także jako znakomity konceptysta – przykładem utworu opartego na koncepcie może być wiersz Na oczy królewny angielskiej… Naborowski jest także autorem frywolnych,

Jan Andrzej Morsztyn – jak pisać o…

Cechy twórczości Jego ulubioną formą był sonet. Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji dworskiej. Utwory Morsztyna często oparte są na koncepcie – wyrafinowanym, zaskakującym pomyśle. Wiersz ma wywołać u czytelnika podziw dla pomysłowości i kunsztu poety. Jan Andrzej Morsztyn uważany jest także za największego polskiego marinistę – kontynuatora dzieła włoskiego poety Giambattisty Mariniego. Stosuje wyrafinowane środki poetyckie, takie jak anafora, paralelizm. Bardzo często tematem jego wierszy jest miłość – forma

Jan Kochanowski – jak pisać o…

Jego rola w literaturze polskiej Kochanowski zaadaptował na potrzeby poezji polskiej wiele gatunków starożytnych, takich jak tren, poemat biblijny. Już za życia uchodził za klasyka i wielkiego twórcę. Był autorytetem nie tylko literackim, ale i moralnym. U tego wielkiego poety możemy mówić o humanizmie tragicznym – ten rodzaj humanizmu widać w Trenach, gdzie po załamaniu  się światopoglądu następuje jego odbudowanie – ale jest to humanizm dojrzalszy, bardziej otwarty na cierpienie i ból. Badacze określają twórczość Kochanowskiego

Jan Kasprowicz

Epoka – Młoda Polska. Miejsca – Zakopane –willa Harenda, znany dom Kasprowicza. Nurt  – przede wszystkim modernizm i symbolizm młodopolski. Miejsce w polskiej literaturze – istotne zwłaszcza w Młodej Polsce. To jeden z najzdolniejszych poetów tego czasu z Tetmajerem i Micińskim tworzą modernistyczną trójcę.   Biografia Jan Kasprowicz urodził się 12 XII 1860 w Szymborzu pod Inowrocławiem. Pochodził z rodziny chłopskiej, jego ojciec był analfabetą. Przyszły poeta, na szczęście dla literatury polskiej

Trans-Atlantyk – Witold Gombrowicz

Autor Witold Gombrowicz – jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy, skandalista, burzyciel mitów narodowych, odsądzany nieraz od czci i wiary. W 1939 roku wyruszył statkiem do Argentyny – zastał go tam wybuch wojny, do  kraju nie powrócił. Znane dzieło przedwojenne to Ferdydurke. Tło epoki Powieść Witolda Gombrowicza powstała w dwudziestoleciu międzywojennym – a był to czas eksperymentów w prozie. Rok wcześniej została wydana np. Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej. Eksperymentalny charakter ma także twórczość Gombrowicza, w tym i jego najsłynniejsze

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Epoka – dwudziestolecie międzywojenne. Miejsca – Warszawa, po wojnie Londyn i Manchester. Osoby – córka Wojciecha Kossaka, słynnego malarza, siostra pisarki Magdaleny Samozwaniec. Nurty – związana ze Skamandrem , ale nie należała do grupy. Jest poetką – indywidualnością epoki. Miejsce w polskiej literaturze – pierwsza dama poezji polskiego międzywojnia, najwybitniejsza przedstawicielka poezji kobiecej. Odważnie podjęła temat kobiecości, erotyki, starości.  Mistrzyni miniatury poetyckiej.   To trzeba wiedzieć, tego szukaj w wierszach:

Henryk Ibsen

Henryk Ibsen (1829-1906) to znakomity norweski dramaturg i wielki reformator teatru. Choć tworzyć zaczynał jako pisarz podporządkowujący się tendencjom romantycznym, szybko zmienił sposób patrzenia na świat i w swych utworach wytykał mieszczańskie kołtuństwo, obłudę, konformizm życia społecznego i rodzinnego. Nie przysporzyło mu to początkowo wielbicieli. Dopiero na emigracji zdobył zasłużone uznanie i tytuł wielkiego twórcy teatralnego. Swoją twórczością odegrał bowiem doniosłą rolę otwierając przed teatrem nowe możliwości i stawiając mu nowe zadania. Na tle epoki

Rafał Wojaczek

Rafał Wojaczek debiutował w połowie lat 60. Miał wtedy niespełna 20 lat. Twórczość młodego poety – obrazoburcza, buntownicza i prowokacyjna – szybko stała się symbolem młodego pokolenia – wyrazem buntu przeciwko skostniałej i uładzonej kulturze lat 60. zwanej od dramatu Tadeusza Różewicza okresem małej stabilizacji. Postać Wojaczka szybko urosła do rangi mitu. Przyczyniło się do tego jego skandalizujące, ale przecież ogromnie nieszczęśliwe życie oraz samobójcza śmierć w wieku 26 lat. Przez jednych uważany był

Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)

Witkiewicza nazywa się często osobowością renesansową, a to dlatego, że swą twórczością ogarnął wiele dziedzin. Był malarzem, powieściopisarzem, filozofem, krytykiem literackim, poetą, dramaturgiem, teoretykiem sztuki i reformatorem teatru. Już od dziecka malował, pisał i filozofował. By odróżnić się od ojca, Stanisława Witkiewicza, przybrał pseudonim Witkacy. Tak podpisywał swe powieści i dramaty. Pisma filozoficzne natomiast zawsze jako Stanisław Ignacy – stanowiły one w dorobku twórczym Witkiewicza rozdział odrębny. O ile te pierwsze pisał szybko i niestarannie, właściwie nie

Juliusz Słowacki

Mini-CV 4 września 1809 – przyszedł na świat. 1829 – ukończył prawo i wyjechał do Warszawy (praca w Komisji Skarbu). 1830 – opuścił Polskę – przybył do Drezna; z listami od polskich władz powstańczych podróżuje do Londynu i Paryża; tu osiedlił się na dłużej. 1832 – wyjechał do Szwajcarii. 1834 – wycieczka w Alpy. 1836 – wyjechał do Rzymu; stąd wyruszył w podróż po krajach basenu Morza Śródziemnego. 1837 – wraca do Włoch; zatrzymuje się we