Strona Główna
Granica jest powieścią o problematyce społecznej, gdyż podejmuje temat różnicy między poszczególnymi warstwami społecznymi, prezentuje ich charakterystykę. Na obraz środowisk społecznych składają się: Środowisko urzędniczo-mieszczańskie (Elżbieta, Zenon, Kolichowska). Ziemiaństwo w Boleborzy (rodzice Zenona). Wielkie ziemiaństwo (Tczewscy). Biedota – służba, chłopi, świat miejskich suteren. Powyższy przekrój środowisk społecznych autorka charakteryzuje w swojej powieści. Środowisko urzędniczo-mieszczańskie stwarza pozór uczciwości i sprawiedliwości, operuje argumentem „koniecznego zła”, lecz prawdą o nim jest: uzależnienie, egoizm i karierowiczostwo. Ziemiaństwo pokroju ojca Zenona
Streszczenie Granicy mogłoby sugerować, że jest to schematyczny, banalny romans na prowincji. Oto młody inteligent Zenon Ziembiewicz, który ma ożenić się i żeni się z panną Elżbietą Biecką, jednocześnie romansuje z dziewczyną ze wsi – Justyną Bogutówną. Efektem związku jest ciąża, którą Justyna na życzenie Zenona usuwa. Elżbieta, świadoma sytuacji, pomaga dziewczynie finansowo. Zenon robi karierę, jednak – mimo wyznawanych w młodości ideałów – jako prezydent miasta rozkazuje strzelać do demonstrujących robotników. Z kolei Justyna
Stefan Żeromski wśród partii opisowych powieści zamieścił także opis przedwiośnia – szarości i nędzy tej pory roku, która skupia zimowe pozostałości, jest chłodna i brzydka, lecz zapowiada wiosnę – najpiękniejszą i najbardziej żywotną z pór roku. Tytuł powieści brzmi: Przedwiośnie. Domyślamy się zatem, że słowo to jest symbolem, posiada ukrytą wartość znaczeniową. I tak jest – jest to sfera zagadnień politycznych. Oto pisarz ogląda sytuację wyzwolonej ojczyzny i jest rozczarowany jej nieprawidłowościami, krytykuje zaobserwowane wady. Lecz
Jest to powieść słynna i wielce ceniona, choć nie ma zwartej, jednolitej fabuły. Jej treść to kilka epizodów z życia pisarza-pilota, luźno powiązane opowieści o przygodach samego twórcy, jego przyjaciół i napotkanych ludzi. Jej przesłanie tkwi głównie w filozoficznej warstwie utworu, refleksji rozbudowanej dzięki opisywanym wydarzeniom. Twórczość Saint-Exupéry’ego jest nierozerwalnie związana z jego biografią, był on bowiem zawodowym lotnikiem, latał w czasach, gdy samoloty były jeszcze nowością, a katastrofy zdarzały się często, przecierał szlaki nad Saharą, Andami, Atlantykiem.
Głośna powieść Remarque’a jest opisem I wojny światowej, relacją z pierwszej ręki, wypowiedzianą przez Niemca – Paula Bäumera, który wraz z kolegami z klasy wyrusza na wojnę. Czytelnikiem wstrząsa postępująca animalizacja żołnierzy, drastyczne opisy szpitali i pobojowisk, cierpienia i śmierci. Opisy są konkretne i nie oszczędzają czytelnika, „ludzie wojny” wspólnie załatwiają sprawy fizjologiczne, „targują się” o buty kolegi, który jest konający, są nieczuli na śmierć, odrąbane członki ciała, wgniecione w ziemię trupy lub zawieszone na drzewach, wyrzucone z ubrań zwłoki
Proces Kafki to powieść-parabola (przypowieść). Jest to taki typ powieści, w której wydarzenia i postacie odgrywają rolę drugorzędną – są przykładami uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji. I tak, aby znaleźć właściwą interpretację, należy przejść od bezpośredniego znaczenia dziejów Józefa K. do sensu jego losów jako reprezentanta ludzkości. Zestawmy cechy powieści: Akcja – rozgrywa się w umownej scenerii poza czasem i historią, czyli w uniwersalnej czasoprzestrzeni. Narracja – obiektywna, bez komentarzy i wskazówek. Autor wytwarza męczącą atmosferę, nastrój snu
Jak scharakteryzujesz stosunek twórców dwudziestolecia międzywojennego do tradycji romantycznej? Odbiór romantyzmu w dwudziestoleciu nie jest jednolity i przechodzi różne fazy – od buntu i krytyki po sentyment i uznanie. Poezja Początek epoki wolnej Polski – to bunt w poezji przeciw romantycznym konwencjom i idei walki o niepodległość. Antoni Słonimski pisze: odrzucam z ramion płaszcz Konrada Jan Lechoń – a wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę… Julian Tuwim prezentuje wiosnę w skandalicznym, „antyromantycznym” ujęciu (Wiosna). W imprezach „Pod Picadorem” młodzi poeci „zwalają
Awangarda w prozie zarysowała się wyraźnie w twórczości Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza. Ferdydurke Gombrowicza ma wiele cech nouveau roman. Awangardowość, czyli nowoczesność, zupełna wynalazczość wyraża się tu nie tylko w przemianie struktury gatunku, lecz także w języku postaci i narratora i w demaskatorskiej, odważnej problematyce powieści. Bruno Schulz w Sklepach cynamonowych prezentuje nowatorski ekspresjonizm, pełną symboli prozę liryczną, której odczytanie wymaga, sięgnięcia po psychoanalizę Freuda i Junga. Dramat awangardowy to domena Stanisława Ignacego Witkiewicza. Innowacje i rewolucyjne postulaty dotyczące
Przywołajmy trzy podstawowe tytuły dzieł tego autora, aby udowodnić, że oprócz swego bezpośredniego znaczenia mają wartość symboliczną. Symboliczne znaczenie tytułów powieści Żeromskiego Syzyfowe prace – bezpośredni rodowód tytułu pochodzi z mitologii greckiej, dokładnie z mitu o Syzyfie, który to został skazany na ciągłe wtaczanie głazu na szczyt góry, a gdy już osiągał cel… głaz spadał znów na dół. A zatem przenośnie syzyfowe prace – to działania jałowe, które się nigdy nie powiodą. Lecz w ujęciu Żeromskiego
Literatura jest dziedziną, która odzwierciedla społeczno-polityczne zmartwienia społeczeństw – szczególnie podatnym na to gatunkiem jest powieść. Podział społeczeństwa Polski międzywojnia, socjalno-bytowa sytuacja różnych warstw znalazła miejsce w prozie tego okresu. Najbardziej wymowną w tym względzie jest powieść Granica Zofii Nałkowskiej. Przecież granica umieszczona w tytule to przede wszystkim granica między warstwami biedoty a inteligencji, najbardziej plastyczny obraz tych podziałów to kamienica Kolichowskiej – przekrojona na pół dzieli dwa światy – nędzarzy i ludzi bogatych –
Otóż poezja wcale nie w mniejszym stopniu niż proza reagowała na sytuację polityczno-społeczną młodego kraju. Początek wydawał się beztroski – manifesty młodych kazały „zrzucić z ramion płaszcz Konrada” – czyli zaprzestać tematów narodowych, bo ojczyzna jest już wolna, są więc zbędne nawoływania do walki. Lecz już w tym – wstępnym okresie Julian Tuwim pisze wiersz Pogrzeb prezydenta Narutowicza, który jest pełną emocji reakcją na zamach i zamordowanie pierwszego prezydenta niepodległej Polski. To dopiero
Dokonaj alfabetycznego zestawienia najbardziej znanych poetów dwudziestolecia międzywojennego, zaznaczając ich przynależność grupową i charakterystyczne utwory. Władysław Broniewski – poeta indywidualny, utożsamiany z hasłami rewolucyjnymi, operujący techniką poezji romantycznej. Znane utwory to: Mannlincher, Do towarzyszy broni, Poezja, Bagnet na broń, cykl Anka. Józef Czechowicz – czołowy poeta awangardy lubelskiej. Czechowicz głosi, że „poezja jest muzyką”, opiewa pejzaż wsi operując skrótem i metaforą, wykorzystuje obrazowanie senne, psychiczną miazgę i skojarzenia. Znane wiersze: Przez kresy, Na
W pierwszej chwili przychodzą na myśl dwa nazwiska: Joseph Conrad i Antoine Saint-Exupéry. Twórcy ci „opanowali” dwa odmienne rejony lecz równie pociągające człowieka, od wieków stanowiące wyzwanie, dwa żywioły – wodę i powietrze. Joseph Conrad, angielskojęzyczny pisarz polskiego pochodzenia, ukochał morze. Większość jego powieści rozgrywa się w przestrzeni morskiej. Jego bohaterowie to ludzie morza, często podejmujący walkę z żywiołem – sztormem, burzą, tajfunem. Młodszy pisarz, Francuz Saint-Exupéry, związał się z kolei z żywiołem przestworzy – sam
„Zobaczyć świat inaczej” – kto wie, czy to hasło nie definiuje przewrotu w sztuce nowej epoki. Oczywiście, taki pogląd wynika z przemian techniczno-filozoficznych w nowym, powojennym świecie, z osiągnięć nauki i filozofii. Jeśli fizyka wkroczyła w głąb materii i rozbiła atom – dlaczego nie rozbić dawnych kanonów sztuki, ujrzeć i przedstawić świat inaczej? Nie naśladować świata, lecz czerpać z bogactwa jego elementów i konstruować go na nowo! Artyści nowej epoki sformułowali kilka niezwykle cennych zasad sztuki: Sztuką jest wszystko, co
Prawie każdy szanujący się prozaik tego czasu interesował się powieścią historyczną, a oszałamiająca popularność Ogniem i mieczem i w ogóle Trylogii Sienkiewicza mobilizowała do działań twórczych. Próbował Prus – napisał wspaniałe dzieło o starożytnym Egipcie, czyli Faraona. Próbował Reymont – jego ostatnie dzieło to próba napisania trylogii o czasach Kościuszki – Rok 1794. Żeromski, pisząc powieści i opowiadania osadzone w realiach powstania styczniowego – już cofał się w historię, ale jeszcze dalej sięgnął w Popiołach – powieści z czasów napoleońskich.
Sporo jest powieści o dojrzewaniu, dorastaniu, poszukiwaniu swojej drogi i tożsamości. Przypomnij sobie Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego. Pierwsza powieść polska, nowożytna – właśnie o tym. Kordian Juliusza Słowackiego – także. Mnóstwo tego w literaturze powszechnej: od Kandyda Woltera po Buszującego w zbożu Salingera. Ale Marcinek Borowicz to postać szczególna, bo on nie tylko dorośleje, ale też budzi się w nim poczucie tożsamości narodowej. Jego dojrzewanie odbywa się w obliczu rusyfikacji – powieść ma zatem walory patriotyczne
Wierna rzeka jest popularną powieścią, w której Żeromski przywołuje wątek powstania styczniowego i ukazuje na tle wydarzeń historycznych romantyczną miłość dwojga ludzi z różnych sfer. Fabuła powieści jest nieco melodramatyczna – do zaściankowego dworku o nazwie Niezdoły przyczołgał się ranny powstaniec, który cudem uniknął śmierci nie tylko z rąk wroga, lecz także ze strony niechętnie nastawionych chłopów polskich. W Niezdołach pozostała tylko panienka – zubożała szlachcianka Salomea Brynicka i jej wierny sługa – inni poszli do
Czy pamiętasz jak na początku powieści, w Paryżu, Judym spotyka Natalię i Joasię i razem oglądają rzeźbę Wenus z Milo? Rozmawiają potem w tramwaju o innym dziele sztuki: płótnie Puvisa de Chavannes’a pt. Biedny rybak. Obraz przedstawia ubogiego rybaka w nędznym odzieniu, jego żonę i dziecko – w przestrzeni, którą można nazwać uniwersalną, ponadczasową. Judym przypomina sobie, jak oglądał to dzieło w galerii, jak wzruszali się nim ludzie, jak malarz potrafił zarysować degradację człowieka. Z pewnością obraz i na Judymie wywarł wielkie
Sytuacja tragiczna następuje wtedy, kiedy człowiek musi dokonać wyboru między dwoma racjami – i każda jego decyzja będzie niekorzystna. Słowem – czego by nie wybrał – tak i tak będzie źle. Judym rzeczywiście musi dokonać takiego wyboru – przynajmniej według własnego mniemania. Stoi przed decyzją: albo zwiąże się z Joasią, założy dom i będzie wiódł szczęśliwe życie – albo poświęci się całkowicie pracy społecznej, bezinteresownemu niesieniu pomocy biedocie Zagłębia. Obie możliwości wykluczają się –
Jaki jest rodowód dziewiętnastowiecznej inteligencji? W przeważającej części wywodzi się z ziemiaństwa, czasami nieco zubożałego, ale rzadko z rodzin naprawdę biednych. Domy inteligentów, a więc także lekarzy, były najczęściej zamożne. Jak w takim otoczeniu czuł się Tomasz Judym, ubogi syn szewca pijaka, który skończył studia dzięki finansowej pomocy ciotki? Miał dwie drogi: albo szybko zapomnieć o swoim pochodzeniu, albo dołączyć do grona szaleńców marzących o zasypaniu przepaści między bogatymi a biednymi. Bohater Ludzi bezdomnych wybiera tę drugą
