Strona Główna
We wstępie ujmij cechy charakterystyczne epoki baroku: Barok jest epoką niezwykle bogatą i dynamiczną. Rozwija się w tym czasie zarówno nauka, jak i sztuka. W nauce mogę choćby wymienić osiągnięcia fizyka – Newtona, w filozofii przemiany, których dokonał Kartezjusz czy Leibniz, w malarstwie – dzieła flamandzkich mistrzów, Rubensa i Rembrandta, w architekturze – słynne realizacje Berniniego i Borominiego. Barok wziął swoją nazwę z języka portugalskiego – od dziwnej perły o niespotykanym,
Pamiętaj! Staffa zwykło się nazywać poetą trzech pokoleń, gdyż w czasie swojego 79-letniego życia ogarnął Młodą Polskę, dwudziestolecie międzywojenne i współczesność (czasy powojenne). W tradycji polskiej poezji pozostał poetą klasykiem – jednym z najważniejszych XX wieku. Debiutował w epoce Młodej Polski (w 1901 r.) – i w tym okresie można w jego twórczości wyróżnić następujące prądy: Nietzscheanizm – tom Sny o potędze, aprobata filozofii Nietzschego, siły jednostki. Wyrazem tych poglądów
Czasami może słyszysz wypowiedzianą o kimś opinię – „to człowiek renesansu”. Tak scharakteryzowana osoba posiada wszechstronne wykształcenie i wiele uzdolnień. Renesansowym ideałem był możliwie jak najpełniejszy rozwój jednostki – wielu artystom tej epoki udało zbliżyć się do postulowanego wzorca. Klasycznym przykładem renesansowego artysty był Leonardo da Vinci, kojarzony zazwyczaj ze swoimi najsłynniejszymi obrazami („Gioconda” i „Dama z łasiczką”), ale był on przecież nie tylko malarzem. Interesował się medycyną (jako jeden
Zagadnienia 1. Motyw władzy i różne portrety władców w literaturze renesansowej. 2. Renesansowe koncepcje ujmowania życia i człowieka. 3. Radości i smutki życia na wsi – różne wizje polskich pisarzy renesansowych. 1. Motyw władzy i różne portrety władców w literaturze renesansowej. O władzy zawsze lubimy się wypowiadać (najczęściej krytycznie, w końcu po to jest) – i nie ma epoki, w której nie powiedziano by czegoś o władcach. Renesans wnosi różne wizje, ujmuje
Publicystyka jest działem piśmiennictwa najmniej trwałym i uniwersalnym. Jak każdy typ literatury silnie sprzęgniętej z rytmem dziejących się wypadków przemija wraz z czasem, by ustąpić pola następnym palącym kwestiom. Jest formą wypowiedzi na tematy najbardziej aktualne, ma ambicję poprawiania rzeczywistości, a przynajmniej korygowania jej elementarnych błędów. Próbuje oddziaływać na opinię publiczną, kształtować jej poglądy, dlatego posługuje się metodą perswazji. Wiąże się więc nieodłącznie z impresywną funkcją języka. Komentuje, przedstawia fakty
Ważne informacje: Utwór jest parafrazą ody Do Mecenasa Horacego – tematem jest więc rola i nieśmiertelność poety. Pieśń XXIV zamyka zbiór – można się zatem spodziewać, że będzie swego rodzaju podsumowaniem snutych w całym cyklu rozważań. Cechy kompozycyjne: Utwór składa się z 6 zwrotek, a każda z nich z 4 trzynastozgłoskowych wersów (średniówka po 7. sylabie; 7+6). Rymy parzyste. Utwór przybiera postać mowy zwróconej do słuchaczy: teza (zwrotki 1. i 2.) – poeta nie umrze, tak
Deszcz jesienny O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, Ddżdżu krople padają i tłuką w me okno… Jęk szklany… płacz szklany… a szyby w mgle mokną I światła szarego blask sączy się senny… O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny… Wieczornych snów mary powiewne, dziewicze Na próżno czekały na słońca oblicze… W dal poszły przez chmurną pustynię piaszczystą, W dal ciemną, bezkresną, w dal szarą
Preromantyzm to nazwa określająca zbiór tendencji, jakie pojawiały się w literaturze i sztuce końca XVIII i początku XIX wieku, zapowiadając nadejście romantyzmu. To okres zwiastujący schyłek oświeceniowego światopoglądu i klasycystycznej koncepcji sztuki. Wtedy to pojawi się wiele teoretycznych rozpraw i dzieł literackich odrzucających sztywne reguły klasycystyczne i uznających za główną wartość dzieła jego oryginalność. Rośnie zainteresowanie kulturą ludową, średniowieczem i dziełami Szekspira. Preromantyzm w literaturze oznacza: zwrócenie uwagi na specyfikę języka literackiego, wydobycie jego subiektywno-intuicyjnego charakteru, pojawienie się
Dramat romantyczny to najważniejsza z romantycznych form literackich. Łączy niemal wszystkie rodzaje literackie ze wszystkimi rodzajami sztuki. Przez wielu uważany jest za niesceniczny, gdyż odwołuje się raczej do wyobraźni czytelnika niż oczu widza. Charakteryzuje się: Zerwaniem z klasyczną zasadą trzech jedności: akcja rozgrywa się w wielu przestrzeniach, które przemierzamy, podążając za bohaterem; czas akcji często rozciąga się na przestrzeni kilku lat, podobnie jest z samą akcją, w dramacie mamy do czynienia z wielością wątków, często wcale
Dokonaj podsumowania twórczości Juliusza Słowackiego, przyporządkowując do tematów odpowiednie utwory. 1. Ojczyzna – tematy wokół kwestii polskiej: ocena powstania listopadowego (Kordian) ocena narodu polskiego (Grób Agamemnona) tęsknota emigranta za ojczyzną (Hymn) losy patriotów polskich (Fantazy) misja poety – przywódcy narodu (Testament mój) powrót do słowiańskich źródeł (Król-Duch) 2. Złożoność ludzkiej natury: Kordian Balladyna 3. Poezja i jej rola: Kordian (Prolog, wizja poezji – urny narodowej) Testament mój (siła zdolna przemienić ludzi)
Kategoria realizmu a pomysły awangardowe w prozie. Co to w ogóle jest? Świat można opisywać w różny sposób. Również: malować, filmować, fotografować. Można bardzo dokładnie odtworzyć go takim, jakim jest – i to właśnie będzie przedstawienie realistyczne, prawdziwe, odzwierciedlające rzeczywistość i osoby. Przykład? Niech to będzie nasza najlepsza przyjaciółka. Malujemy ją. Dokładnie – każdy pieg, idealnie ta sama kolorystyka, uśmiech i blizna po ospie. Jest portret realistyczny – bo wszyscy
Co łączy III część Dziadów z częściami II i IV dramatu? Po pierwsze tytuł, ale to oczywiste. Te – bardzo w końcu różne – części spaja także postać bohatera. Pod koniec II części Dziadów pojawia się Widmo, które nic nie mówi, lecz wciąż patrzy na pasterkę. Być może, to już zapowiedź nieszczęśliwego Gustawa, który w IV części dramatu opowiada Księdzu o swoich cierpieniach miłosnych. Z kolei III część Dziadów rozpoczyna się od przemiany bohatera: „Umarł Gustaw
Jaką postawę prezentuje Giaur – bohater powieści poetyckiej George’a Byrona? Wymień główne cechy postawy bajronicznej. Giaur to bohater tajemniczy i nie do końca odgadniony. Nie znamy jego przeszłości, wiemy natomiast, że zdolny jest do wielkiego, szalonego uczucia. To właśnie miłość uczynił on celem przewodnim swego życia. Kochał ponad wszystko i kpił sobie z konwenansów. Bezgranicznie wierzył, że odwzajemniona miłość Leili jest jedynym sensem jego życia, dlatego po jej śmierci zatraca się w gniewie i pała
Jaką rolę romantycy przypisywali koncepcji artysty? W wypowiedzi powołaj się na wypowiedź Konrada z Wielkiej Improwizacji. W tym lirycznym monologu Konrad określa swoją sytuację jako poeta i wyznacza funkcję poezji. Jest samotny i wyalienowany spośród ludzi. Czuje się niezrozumiany przez innych, ale jego pieśni nie potrzebują odbiorcy – wedle romantycznej koncepcji poezji, jest ona bytem idealnym i jako taki istnieje sama dla siebie, natomiast ujęta w słowa zawsze ulega deformacji i zakłamaniom. Konrad wie, że
Przedstaw różnice między oświeceniowym a romantycznym myśleniem o świecie. Światopogląd oświeceniowy narzędziem poznania świata jest rozum świat jest materialny jest tylko kwestią czasu poznanie wszystkich tajemnic świata świat objaśnia uczony i filozof; człowiek niewykształcony jest niekompetentny do oceny świata Światopogląd romantyczny rozum jest niewystarczający w poznawaniu świata, potrzebne są także, a może przede wszystkim, czucie i wiara świat jest dwoisty, dualistyczny – świat materialny i duchowy Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu,
Gotyk to styl architektury i plastyki dojrzałego średniowiecza. Jako ciekawostkę możesz podać, że sama nazwa narodziła się we Włoszech w okresie odrodzenia (powołaj się na Słownik mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego) i początkowo była określeniem zdecydowanie pogardliwym („gotycki” znaczył tyle, co godny barbarzyńskich plemion Gotów, wynaturzony, monstrualny). Dopiero w romantyzmie uznano ogromne, mroczne katedry za natchnione arcydzieła (np. paryska katedra Notre Dame) i otoczono kultem. Od lat 60. XIX
Po romantyczną formę poematu dygresyjnego sięgnął Julian Tuwim. Kwiaty polskie, bo tak brzmi tytuł jego utworu, stanowi współczesną realizację tego gatunku. Pisał go Tuwim w trakcie pobytu na emigracji i w rezultacie nie ukończył. Zgodnie z poetyką gatunku poemat stanowi opowieść o charakterze obyczajowym z lekkim odcieniem melodramatu. Jego bohaterką jest osierocona Aniela, córka Polki i rosyjskiego oficera Iłganowa, zastrzelonego w Łodzi w trakcie manifestacji robotników w 1905 roku. Dziewczynę
Podobnie jak powieść poetycka jest gatunkiem ukształtowanym przez epokę romantyzmu. Za jego twórcę uważa się George’a Byrona, autora dwóch tego rodzaju poematów – Wędrówek Childe Harolda i Don Juana. Nie należy przy tym zapominać, że chociaż to Byron stworzył pierwowzór tego gatunku literackiego, duży wpływ na powstanie poematu dygresyjnego miały również powieści angielskiego pisarza Laurence’a Sterne’a, takie jak Podróż sentymentalna i Tristram Shandy. Na nich częściowo wzorował się Byron, tworząc
Powołaj się na Historię filozofii (T. I.) – Władysława Tatarkiewicza, a dowiesz się, że stoicyzm i epikureizm wywodzą się z tej samej tradycji – z myśli Sokratesa. To on pokazał, jak ważne są wątki etyczne w filozofii i własną postawą udowodnił, iż teoretyczne poglądy można wprowadzić w życie. Omawiając to zagadnienie, musisz przedstawić właśnie etykę powyższych szkół. Stoicy i epikurejczycy skoncentrowali się na zagadnieniu cnoty (gr. arete). Zgodnie twierdzili, że
Historia literatury przyjmuje podział na okresy literackie wyliczone niżej. Pamiętać należy, że nie następowały nagle, jak „odcięte” nożyczkami, lecz nowe zjawiska nadchodziły płynnie, czasem trwały dwa nurty równolegle, czasem polski etap zaczynał się, gdy europejski kończył. Z datami granicznymi zawsze jest kłopot. Czy przyjąć za koniec epoki wydarzenie historycze, czy np. debiuty młodego pokolenia? A zatem w literaturze pewne kwestie przyjmuje się umownie. Średniowiecze – od upadku Cesarstwa Rzymskiego –
