Wprowadzenie do romantyzmu – charakterystyka epoki
Zapowiedzią romantyzmu był oświeceniowy sentymentalizm – prąd, który przeciwstawiał się wszechwładzy rozumu, głosił wyższość duszy, uczuć i hasło powrotu do natury. Oświeceniowa filozofia rozczarowała młode pokolenie. Gdzie indziej zaczęło ono szukać sensu życia i wiedzy o świecie. Nie rozum, lecz wiara, uczucia! Nie kultywowanie tradycji, lecz wolność, kreowanie nowej rzeczywistości! Miejsce porządku zajęły niepokój, chaos, rozdarcie. Romantyczny bunt objął różne dziedziny życia – i politykę (powstania!), i obyczaje, i kulturę. To epoka rewolucji i namiętności. Słowa „romantyczny” i „romantyzm” w ich dzisiejszym znaczeniu nie oddają całej złożoności tej epoki.
Literatura polska w lata 1900-1918
W roku 1900, gdy rozpoczynało się nowe stulecie, Europa właśnie z nostalgią żegnała belle epoque, zaś w literaturze polskiej niepodzielnie królowała estetyka młodopolska ze swoją pesymistyczną wizją ludzkiego bytu, ideologią „sztuki dla sztuki”, umiłowaniem przyrody i fascynacją nirwaną jako stanem pozwalającym na wyzbycie się wszelkich pragnień. A jednak mimo iż wedle stosowanej dziś periodyzacji epoka Młodej Polski miała potrwać aż do I wojny światowej, po roku 1900 dają się zauważyć wyraźne zmiany w nastrojach, tendencjach i nurtach literackich. Minął budzący niepokój przełom wieków, minęły też dominujące uprzednio
Motyw WIEŚ. Różne wizje wsi w polskiej literaturze
Każda epoka poruszała temat wsi polskiej. I wcale nie tak samo. Trzeba uświadomić sobie przynajmniej trzy rodzaje ujęć życia wiejskiego, aby móc porównać i opisać te literackie obrazy. Pierwszy – to ujęcie sielankowe To tu wpisuje się wieszcz Jan Kochanowski z Pieśnią świętojańską o Sobótce, sentymentaliści z Karpińskim na czele, sielanki typowe Szymonowicza, a nawet Mickiewicz z Soplicowem oraz Orzeszkowa z Bohatyrowiczami. Tam, gdzie wioska mlekiem i miodem płynie i jest Arkadią dla swoich mieszkańców – tam mamy do czynienia z
Pieśni Horacego do matury
Tego się naucz! Zapamiętaj najważniejsze fakty. Musisz umieć odpowiedzieć na pytanie: Jaką filozofię propagował w swych wierszach Horacy? Które utwory podejmują (jaki ?) ważny temat? Dlaczego ta twórczość jest ważna w kulturze późniejszych pokoleń ? I. Ody Horacego są próbą odpowiedzi na odwieczne pytanie: jak żyć? Znamy już niejedną próbę odpowiedzi na to pytanie. Z antycznego dorobku do którego mógł odwołać się Horacy kojarzy się natychmiast stoicyzm, epikureizm, czy choćby pomysły Sokratesa, Platona, cyników… Chcesz być szczęśliwy? Mieszkaj w beczce, używaj
Król Edyp na maturze
Jakie tematy z Króla Edypa są prawdopodobne? Na podstawie przytoczonego fragmentu tragedii oraz znajomości całego dzieła wyjaśnij, na czym polegał tragizm Edypa. Porównaj go z inną, wybraną przez siebie postacią tragiczną. Wyjaśnij, na czym polega ironia tragiczna. Omów ukształtowanie postaci króla Edypa, odwołując się do przytoczonego fragmentu dzieła Sofoklesa i wiedzy o lekturze. Jaką prawdę o losie ludzkim i o człowieku głosi Sofokles w przytoczonym fragmencie tragedii i w całym utworze? Jaką rolę w życiu ludzkim odgrywa Fatum, los? Edyp jako władca. Na podstawie fragmentu lektury i znajomości mitu omów, jakim władcą był
Słowacki na maturze
O samym Słowackim Drugi polski romantyczny wieszcz żył nieco w cieniu pierwszego. Również jego twórczość okazała się mniej popularna – poezja Mickiewicza jest po prostu łatwiejsza, szybciej dociera do odbiorcy. Słowacki sam siebie kreował na samotnego i niezrozumianego poetę, ale też był samotny w istocie. Wielki wpływ na jego życie miała matka. Dużo pisał o sobie. Był wielbicielem Szekspira i on to głównie propagował szekspiryzm w polskiej literaturze. Przed maturą ważny wieszcz, głównie jako autor Kordiana, Balladyny i pięknych, refleksyjnych
Maturalna wiedza o Biblii
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Księga Rodzaju – fragment o stworzeniu świata i powstaniu pierwszych ludzi Księga Hioba – zawarta w niej koncepcja cierpienia, także losy i światopogląd bohatera Księga Koheleta – idea marności świata – vanitas Nowy Testament – życie Jezusa, wybrane przypowieści Wymagania egzaminacyjne: Podstawowe biblijne motywy, tematy, toposy i wątki. Cechy ważniejszych gatunków biblijnych: psalmu, modlitwy, kazania, przypowieści. Umiejętność rozpoznawania stylizacji biblijnej. Styl biblijny, parabola jako technika literacka. Wiedza o pochodzeniu i znaczeniach frazeologizmów biblijnych. Najważniejsze pojęcia: Stary i Nowy Testament, dekalog, profetyzm, prorok, vanitas, kodeks,
